จากหนังสือธรรมประทานพร 4 โดยคุณเกษร สุทธจิต จัทนร์ประภาพ

 ขอตอบตามพระไตรปิฎกที่พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสไว้ดังนี้

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ปุถุชนหมายถึง ผู้ที่มีจิตเต็มไปด้วยกิเลสตัณหาอุปาทานอกุศลกรรม เมื่อมีทุกขเวทนาทางกายย่อมเศร้าโศก ลำบากใจ คร่ำครวญพิไรรำพัน มีความทุกข์ทั้งกายทั้งใจ

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย อริยชน เมื่อมีทุกขเวทนาทางกาย ก็รู้ว่ามีทุกข์เวทนาทางกายส่วนเดียว เจ็บกายอย่างเดียวแต่ไม่เศร้าโศก คร่ำครวญ ลำบากใจ เสวยทุกขเวทนาทางกายอย่างเดียว แต่จิตไม่ทุกข์ จิตมีอารมณ์เฉยเป็นอุเบกขาญาณเป็นอารมณ์วิปัสสนา คือ ความรู้ความฉลาดตามความจริง 

ปุถุชน หลังตายมีที่ไปไม่แน่นอน ถ้าจิตคิดดีคิดทางบุญกุศลก็ไปเกิดที่ดี จิตปุถุชนเป็นทุกข์เศร้าหมอง ก่อนตายจิตก็ไปเสวยทุกข์ต่อทางนรก เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน เป็นต้น ตามบาปกรรมที่ทำไว้

อริยชน จิตมีที่ไปแน่นอน คือ ทางที่เป็นสุขมีสวรรค์ พรหม นิพพาน ตามบุญบารมีของจิตสะอาดมาก สะอาดน้อยของท่านเป็นขั้นมี 8 ขั้น

พระอริยบุคคลหรือพระอริยสาวกมี 8 ขั้นดังนี้

1. พระโสดาบันปัตติมรรค             2. พระโสดาบันปัตติผล

3. พระสกิทาคามีมรรค                 4. พระสกิทาคามีผล

5. พระอนาคามีมรรค                    6. พระอนาคามีผล

7.พระอรหัตตมรรค                       8. พระอรหัตตผล