มีความหมายสำคัญว่า  "เรื่องชะตากรรมของโลก มันก็รบกันอยู่อย่างนี้ตลอดกาล สันติภาพของโลกมีที่ไหน

สงครามมันมีอยู่คู่โลกตลอดเวลา เพราะความอยากเป็นใหญ่ อยากครองโลก ตัณหามันพร่องอยู่อย่างนั้น

จะรบมาก รบน้อย มันก็ต้องรบกันอยู่เป็นประจำ มาดูสงครามในกายและจิตดีกว่า มันเป็นของจริง เพราะต้องรบกับความทุกข์อยู่ทุกวัน  จะเรียกว่าทุกเวลาก็ได้ ถ้าหากยกจิตหนีไม่เป็น  พ่อพูดว่า หนีทุกข์นะ ไม่ใช่ต่อสู้ทุกข์  คนหนีทุกข์เป็น ต้องอาศัยพระธรรมเป็นเครื่องหนี หนีด้วยจิต ไม่ใช่หนีด้วยกาย เพราะกายจะหนีอย่างไรก็หนีไม่พ้น ทุกข์มันจรเข้ามาหากาย หรือกายมันจรเข้าไปหาทุกข์ ทุกวัน ทุกเวลา ถ้าจิตหนีไม่เป็นก็เกาะทุกข์ไปเรื่อย ๆ แค่ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ทุกข์ภายนอกมันจรเข้ามาหา เป็นโน่น รู้นี้ จรเข้ามาทางประตูทั้ง 6 (ทวารทั้ง 6 อายตนะทั้ง 6) กระทบเข้ามาเรื่อย ๆ เพราะเราเปิดประตูรับมันเข้ามา

          การหนีทุกข์ หากเข้าใจใช้ประตูใจประตูเดียว จะปิดจะเปิดก็อยู่ที่เราฝึกมันได้แค่ไหน ถ้าใจมันวางเฉยเป็น ทุกข์นอก-ทุกข์ใน ก็ทำอะไรเราไม่ได้ สงครามอย่างนี้สิที่เราควรจะสนใจให้มาก ๆ รบอย่างนี้สิพ้นทุกข์ได้ ชนะแล้วพวกแพ้ตามไม่ทัน เพราะเราไปพระนิพพานได้ ความทุกข์ก็ตามเราไปไม่ได้ ( เพราะเราไม่มีกาย-ไม่มีขันธ์แล้ว)  

พล.ต.นพ.สมศักดิ์ สืบสงวน

          ศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ www.sangthipnipparn.com